توصیه های سازمان نظام روانشناسی و مشاوره استان خراسان رضوی به والدین جهت کمک به بهداشت روانی “کودکان زیر ۶ سال” در مواجهه با بحران کرونا:
وقوع اپیدمی ویروس کرونا موجی از استرس، ناامنی و اضطراب را به جامعه, خانواده ها و کودکان تحمیل کرده است و چه بسا علاوه بر بیماری و دردهای جسمانی، هزینه های اجتماعی و روانشناختی گزافی نیز به جامعه تحمیل نماید.
در این میان کودکان به میزان بیشتری در معرض آسیب قرار دارند و ضرورت دارد تا مورد حمایت بیشتری قرار گیرند.
کودکان در مواجه با اخبار رسانه ها و مشاهده انچه در خانواده ها پیرامون ویروس کرونا مشاهده می کنند( خبرهای مربوط به بیماری، مرگ و قرنطینه همراه با پوشش های غریب و مهیب پرستاران و پزشکان و نیز چهره ها و کلام های اضطراب انگیز اطرافیان) ممکن است دچار ناامنی، استرس، ترس و اضطراب شدید شوند. پیامد چنین اضطرابی ممکن است از یک روز تا چند هفته کودکان را درگیر کند و باعث مشکلات خواب، بدغذایی، غمگینی و بدرفتاری درآنان شود.
ضرورت دارد تا خانواده ها، مهدکودک ها و مدارس در مواجهه با چنین وضعیتی برنامه ای برای کمک داشته باشند تا از بهداشت روانی کودکان مراقبت شود. به منظور حمایت روانشناختی از کودکان نکات ذیل توصیه می شود:
_ توجه داشته باشید که ذهن کودکان در حال تجربه هایی است که درک درستی از آنها ندارند. مفهوم میکرب، سرایت و انتقال بیماری در کودکان پیش دبستان شکل علمی و منطقی ندارد و در نتیجه هم معنا و اهمیت بهداشت و پیشگیری را درک نمی کنند و هم ممکن است دچار سردرگمی و اضطراب شوند( اینکه بدانیم اگر تماس با اشیا و افراد آلوده نداشته باشیم خطری وجود ندارد آرامبخش است).
_ با تصویر و نقاشی مفهوم ویروس و چگونگی انتقال آنرا توضیح دهید. علت شیوع بیماری را به زبان ساده و تصویری ذکر کنید. علت رفتارهای مراقبتی( دست ندادن و روبوسی تکردن، شستشوی دست ها و…) را بیان کنید و
اینکه اگر با افراد بیمار در ارتباط نزدیک نباشیم یا قبل از خوردن دستهایمان را بشوییم و به دهان و بینی و چشم خود دست نزنیم خطری ما را تهدید نمی کند.
_ قسمتی از نگرانی کودکان می تواند اضطراب از دست دادن والدین باشد. فرصتی فراهم کنید تا نگرانی اش را ابراز کند. در حین بیان احساس، شنونده خوبی باشید و با اشتیاق به صحبت های کودک گوش کنید و با احساس کودک همدلی نشان دهید( نگرانی تو را درک می کنم خیلی از بچه ها همین نگرانی را دارند) و سپس توضیح دهید که مامان و بابا هم با رعایت نکات بهداشتی مواظب خود هستند تا بیمار نشوند.
_ اینکه کودک احساس کند در چنین شرایطی مامان و بابا مراقب او هستند و دکترها و پرستارها از بچه ها مواطبت می کنند اهمیت زیادی دارد. با احساس نگرانی کودک همدلی کنید و مراقبت از او را یادآور شوید.
_ آرامش خود را حفظ کنید و شکل طبیعی زندگی را داشته باشید. با کودکان در فعالیت هایی لذت بخش و سرگرم کننده مثل بازی مشارکت کنید.
_ خود و خانواده را در معرض بمباران خبری منفی قرار ندهید.
_ اینکه ذکر شود با رعایت بهداشت, ویروس هم کاهش پیدا می کند و این شرایط موقتی است باعث احساس آرامش و امنیت در کودک می گردد
دکتر سید امیر امین یزدی
استاد روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد
