حوادث بحرانی

توصیه های سازمان نظام روانشناسی و مشاوره خراسان رضوی جهت کمک به بهداشت روانی کودکان در بحران سیل کشور

وقوع رخدادهای طبیعی مخرب در کشور عزیزمان ایران قسمتی از تجربیات زندگی ایرانیان است که باید زندگی با آن را فرابگیرند. زلزله و سیل به طور مرتب تکرار می شود و موجی از استرس، ناامنی، پریشانی و اضطراب را به جامعه, خانواده ها و کودکان تحمیل می کند و چه بسا علاوه بر ضرر های مادی، هزینه های اجتماعی و روانشناختی گزافی نیز به جامعه تحمیل نماید. در این میان کودکان به میزان بیشتری در معرض آسیب قرار دارند و ضرورت دارد تا مورد حمایت بیشتری قرار گیرند. کودکان در مشاهده یا مواجهه با سیل دچار شوک، ناباوری، ناامنی، استرس، خشم، ترس و اضطراب می شوند. پیامدهای چنین تجربه هایی ممکن است از یک روز تا چند هفته کودکان را درگیر کند و باعث مشکلات خواب، بدغذایی، غمگینی و بدرفتاری درآنان شود. لذا ضرورت دارد تا خانواده ها، مهدکودک ها و مدارس در مواجهه با چنین وضعیتی برنامه ای برای کمک داشته باشند تا از بهداشت روانی کودکان مراقبت شود. در ذیل به منظور حمایت روانشناختی از کودکان دو توصیه مهم ارایه می شوند:

– دیدن و تماشای صحنه های خشن سیل مثل تخریب خانه ها، ماشین ها و انسان هایی که در سیل گرفتار شده اند اضطراب آور است. توجه داشته باشید که ذهن کودکان در حال تجربه های دردناکی ست و نیاز به کمک شما دارند. همین که کودک درک کند که شما به او توجه دارید، احساسش را درک می کنید و قصد کمک به او را دارید برایش تسکین بخش می باشد. در چنین موقعیت هایی کودکان را در آغوش بگیرید و به آنها خاطر نشان کنید که من کنارت هستم و از تو مراقبت می کنم و اینکه ما کنار هم هستیم و چون مراقبت می کنیم خطری متوجه ما نیست. با احساس کودک همدلی کنید( نگرانی تو را می فهمم. دیدن این صحنه ها آدم را غمگین و ناراحت می کند. خیلی ها همین احساس تو را دارند). اجازه دهید تا درمورد احساسش صحبت کند و آنچه را که دیده است و برایش مهم است بگوید و در این زمان سعی نکنید تا صحبت یا حرفش را اصلاح کنید. بیشتر شنونده باشید و بگذارید با جزئیات آنچه را که دیده است بگوید.

– کودکان چون درکی منطقی از دنیا و رویدادها هنوز کسب نکرده اند در برخورد با حوادثی مثل سیل دچار سردرگمی می شوند. لازم است در مورد چگونگی وقوع سیل به آنها توضیح دهید. دلایل وقوع سیل را به زبان ساده و با کمک تصویر و نقاشی بیان کنید و اینکه فقط در شرایط خاص سیل می آید و اینکه با پایان باران سیل قطع می شود و اگر مراقبت لازم را داشته باشیم ( کنار رودخانه نباشیم و…)هیچ خطری متوجه ما نمی شود. فراهم کردن تصویری کلی از وضعیت( بهار، باران زیاد، جریان آبی که بدنبالش راه می افتد و اگر در مسیرش انسان یا ماشین قرار بگیرد او را با خود می برد و اگر در مسیرش انسانی نباشد به حرکت ادامه می دهد تا به خارج از شهر برود و به دریاچه یا رودخانه بریزد و…..یعنی قصد بدی ندارد و با ما دشمن نیست. کار طبیعی خودش را انجام می دهد و چه بسا اینکه می تواند کمک کننده باشد یعنی برای کشاورزی، برق و … مفید هم هست و می توان خدا را شکر کرد) اهمیت دارد تا کودکان در تصاویر مجزا و اضطراب انگیزی که با دیدن و تماشای صحنه های غم انگیز در حافظه دارند غرق نشوند.
دکتر سید امیر امین یزدی
استاد دانشگاه فردوسی